Landelijk platform Sociale Veranderkunde
Leerkring Autisme Spectrum Stoornis (ASS)
Ter verbetering van de kwaliteit van behandeling en begeleiding
Dr. Gerard Donkers januari 2025
Vooraf
In januari 2025 is gestart met een leerkring voor professionals in de GGZ die werken met mensen met ASS (Autisme Spectrum Stoornis). De organisatie Arkin/Mentrum wil de praktijken van hun professionals en de door hen gehanteerde methodiek onderzoeken en vandaaruit komen tot een specifiek behandelaanbod in het begeleiden en behandelen van mensen met ASS. Dat specifiek behandelaanbod ontbreekt op dit moment. De grondthema’s van veranderen welke zijn voortgekomen uit een thematisch onderzoek van de onderzoeksgroep, gelieerd aan de Kring Andragologie van de Universiteit van Amsterdam, wordt hierbij als onderlegger genomen.
Deze leerkring kan dienen als voorbeeld voor het opzetten van andere soortgelijke leerkringen in een bepaald werkveld. Daarbij kan worden gekozen voor een specifieke methodiek die in dit werkveld als relevant en inspirerend wordt beschouwd.
Vanuit mijn ervaring als docent bij deze leerkring over autisme ben ik bereid om mensen die een soortgelijke leerkring in een bepaald werkveld willen opzetten en uitvoeren te coachen, voor zover daar behoefte aan is.
Een goed, toegankelijk en betaalbaar behandelaanbod voor mensen met ASS
De organisatie ziet de leerkring als een mogelijkheid om te komen tot een goed, toegankelijk en betaalbaar behandelaanbod dat specifiek is gericht op behandelen en begeleiden van cliënten met ASS. Het gaat hierbij onder meer om vragen rond diagnostiek, omgaan met complexe problematiek van mensen met ASS, doorstroming, verwijzing, samenwerking tussen verschillende disciplines binnen en buiten de hele zorgketen in een veranderend zorglandschap van GGZ en samenleving.
Als methodiektheorie van, voor en vanuit de praktijk is vanuit de organisatie gekozen voor de PILLAR-methodiek, zoals verwoord in het boek van Herman de Neef Op weg naar rust (2015). De PILLAR-methodiek is gericht op levensbrede begeleiding van mensen met ASS.
Vertrekpunt in het onderzoek zijn alledaagse praktijksituaties in het behandelen en begeleiden van mensen met ASS. Dat onderzoek gebeurt in een zo divers mogelijk samengestelde groep van professionals. Ook cliënten met ASS kunnen deelnemen aan de leerkring.
De bedoeling is om praktijksituaties met elkaar te bespreken en te onderzoeken vanuit de methodiektheorie van Herman de Neef en daarbij de genoemde grondthema’s van veranderen als onderlegger te nemen. In de grondthema’s gaan we op zoek naar basale kennis, houding, vaardigheden en condities met betrekking tot de kunst en kunde van veranderen in de verschillende disciplines en functies van mensen die in de organisatie werken met mensen met ASS. We gaan zoeken naar een gemeenschappelijke, verbindende taal van veranderen waarin tegelijkertijd de diversiteit aan specialisaties en perspectieven van mensen binnen en buiten de hele zorgketen volledig wordt erkend en gerespecteerd. We beschouwen daarbij ook de cliënten als veranderaars/mede-veranderaars, hetgeen verwijst naar een inclusieve benadering. Basiswaarde is het in diversiteit met elkaar verbonden zijn. Dat verbonden-zijn-in-diversiteit zou de titel kunnen zijn van een goed, toegankelijk en betaalbaar behandelaanbod waar we in deze leerkring naar op zoek zijn.
Literatuur
1. Herman de Neef Op weg naar rust (2015). Verondersteld wordt dat de deelnemers aan de leerkring dit boek hebben gelezen. Het boek is te koop via boekhandels en internet.
2. Gerard Donkers Grondthema’s van veranderen, korte samenvatting met voorbeelden en vragen (werkboek 4e druk 2024). In dit werkboek staat een samenvatting van de belangrijkste bevindingen uit het genoemde thematisch onderzoek naar grondthema’s van veranderen. In de bijlage van het werkboek zitten centrale vragen bij deze grondthema’s. Het boek ‘Grondbeginselen van veranderen’ van Gerard Donkers (SWP 2023) is het hier onderliggende basisboek waarin verslag wordt gedaan van het genoemde thematisch onderzoek naar grondthema’s van veranderen. Het is evenwel wat veel gevraagd als mensen dit allemaal voor de leerkring moeten lezen. Daarom volstaan we met dit werkboekje. Dat boekje kost 18 euro en is te bestellen bij www.zelfregie.com onder ´Publicaties´.
Indien u interesse heeft om leerkingen mee op te zetten kunt u een mail sturen gdonkers@telfort.nl
Lees verder over de opzet van de leerking ASS. Het document ‘Tekst leerkring ASS jan 2025’ kunt u hier downloaden: Leerkring ASS jan 2025
Uitnodiging bijeenkomst Landelijk Platform Sociale Veranderkunde
Donderdag 16 november a.s. 14:00-16:30, vakbondshuis in Zwolle
Beste mensen
Bij deze nodigen wij je uit voor de volgende bijeenkomst van het Landelijk Platform Sociale Veranderkunde op donderdag 16 november van 14:00 tot 16:30 in het vakbondshuis Koggelaan 3a, 8017 JH te Zwolle (vlakbij het centraal station).
Op 16 november staan de volgende twee verandertrajecten ter bespreking:
1. een verandertraject om vanuit een inhoudelijke missie die gericht is op bevordering van authenticiteit en creativiteit te komen tot een concreet plan van aanpak
2. een verandertraject over stedelijke verduurzaming met daarin aandacht voor de spanning tussen beleid en uitvoering en over hoe het persoonlijke en het maatschappelijke met elkaar verwezen zijn.
Laat ons weten voor 27 oktober of je mail wilt doen via andragologie@uva.nl. Wij sturen je de beodigde documenten toe. Deze documenten zijn slechts bedoeld voor intern gebruik en worden daarom alleen verspreid onder degenen die zich opgeven als deelnemer van de bijeenkomst. Het nieuws, de verslagen van de bijeenkomsten en alle andere documenten kun je vinden op de website van het landelijke platform www.zelfregie.com. Deze website functioneert als het centraal informatiekanaal van het platform.
Met vriendelijke groet,
Gerard Donkers namens de kerngroep van het Landelijk Platform Sociale Veranderkunde (LPSV).
Publicatie Kring-onderzoeksverslag “Grondbeginselen van veranderen” (G. Donkers e.a., 2023 SPW)
De kennisgroep ‘Theorieontwikkeling Sociale Veranderkunde’ van de kring Andragologie heeft zich de overkoepelende vraag gesteld hoe tot een samenhangende visie op de eigenheid van het kennisgebied sociale veranderkunde te komen.
Gedurende drie jaar heeft zij een veertiental wetenschappelijke publicaties en praktijkstudies nauwgezet geanalyseerd en de eindverslagen hiervan aan een wetenschappelijk thematisch onderzoek onderworpen. Hieruit is een negental grondthema’s van sociale veranderkunde afgeleid die in het boek uitgebreid worden beschreven en onderbouwd.
Door de diversiteit van de publicaties, werkvelden én onderzoeksgroep zijn ze niet alleen relevant voor het sociaal domein, maar ook voor werkvelden als organisatieverandering, beleids- en bestuursadvisering, transitiekunde en meer specifiek bijvoorbeeld het transformatieproces verduurzamen.
De kennisgroep bestond uit zeven onderzoekers met een veelheid aan kennis en praktijkervaring in allerlei werkvelden. Eindredacteur is dr. Gerard Donkers, lid en oud-bestuurslid van de Kring Andragologie.
Meer informatie vindt u op de website van Logacom. De publicatie is in elke boekhandel te verkrijgen.
Verslag Middagsymposium Grondbeginselen van Veranderen - 8 juni 2023
Op 8 juni jl. is het onderzoeksverslag en boek gepresenteerd op een middagsymposium bij SWP in Amsterdam. Dit verslag kunt hier u downloaden.
Als vervolg hierop is de Landelijke Platformgroep Sociale veranderkunde opgericht. Indien u daar belangstelling voor heeft kunt u dit kenbaar maken via www.zelfregie.com . Een eerste bijeenkomst vindt plaatsop vrijdagmiddag 13 oktober 2023.